Three Literature Pictures of Jews and Muslims Co-existence in Ottoman Bosnia

Nehrudin Rebihić

Abstract


The paper presents three literary images of the coexistence of Jews and Muslims in Ottoman Bosnia. The pictures chronologically represent a hodogram of coexistence from the 16th to the beginning of the 20th century. The first picture is Sušić's short story Šta učini Don Daniel Rodriga, in which the author first shows the early relationship between Bosnian Muslims and Jews in trade between the Ottoman Empire and the Venetian Republic, and then the social controversies that accompanied that process. The second picture is based on Bašeski's Ljetopis and presents a picture of coexistence in the daily life of Sarajevo in the 18th century, where it does not only include the beautiful and positive, but also the negative representations. However, this picture shows the dynamic connections between Muslims and Jews at the national level, but also the differences and tensions conditioned by the social, religious, and political context. The third picture represents the positive relationship between Muslims and Jews in the example of literary representations of Sarajevo’s Purim. Here we analyze the different interpretations of this event, as well as how much they, regardless of evident contradictions, together influenced the shaping of the discourse about this holiday of Sarajevo’s Jews.

Keywords


Jews; Sarajevo; Muslims; Ottoman period; coexistence; literature

Full Text:

PDF

References


Albahari, Nisim (1984), ˝Osobenosti istorijskog razvoja bosanskohercegovačkih Jevreja˝, Sveske Instituta za proučavanje nacionalnih odnosa, Sarajevo,19-25.

Bašeskija, Mula Mustafa (1987), Ljetopis, Veselin Masleša, Sarajevo

Baruh, Kalmi (1952), Eseji i članci iz španske književnosti, Svjetlost, Sarajevo

Bečanović-Nikolić, Zorica (1998), Hermenutika i poetika, Gopolitika, Beograd

Bejtić, Alija (1966), ˝Jevrejske nastambe u Sarajevu“, Spomenica: 400 godina od dolaska Jevreja u Bosnu i Hercegovinu, Oslobođenje, Sarajevo, 23-33.

Brnčić, Jadranka (2012), Svijet teksta: Uvod u Ricoerovu hermeneutiku, Naklada BREZA, Zagreb

Čampara, Ešref (1994), Muslimani i Jevreji na primjeru Španije i Bosne, Svjetlost, Sarajevo

Čelić, Džemal (1984), ˝Sarajevski Jevreji i njihova uloga u urbanom razvoju Grada˝, Sveske Instituta za proučavanje nacionalnih odnosa, Sarajevo, 55-61.

Elazer, Samuel (1987), Jevrejsko-španski romancero (prev. Muhamed Nezirović), Svjetlost, Sarajevo

Filan, Kerima (2014), Sarajevo u Bašeskijino doba, Connectum, Sarajevo

Guattari, Felix i Deleuze, Gilles (2021), ˝Šta je to manjinska književnost˝, Zeničke sveske, br. 33-34, 52-68.

Hadžiosmanović, Lamija (1984), ˝Knjiga i biblioteka kod bosanskohercegovačkih Jevreja u vrijeme osmanske vladavine˝, Sveske Instituta za proučavanje nacionalnih odnosa, Sarajevo, 69-75.

Hadžiosmanović, Lamija, Salih Trako (1985), Tragom poezije bosanskohercegovačkih Muslimana na turskom jeziku, Gazi Husrev-begova biblioteka, Sarajevo

Hamvaš, Bela (1996), Teorija romana, SKC, Beograd

Harbaš, Bernard (2013), Zajednica bez zajedništva, Naklada BREZA, Zagreb.

Husić, Aldin (2021), ˝O sarajevskim Jevrejima i njihovom položaju˝, u: Zbornik radova: Suživot Jevreja i muslimana u Bosni i Hercegovini, El-Kalem, Sarajevo, 59-77.

Kadrić, Adnan, Emir Mehmedović (2021), ˝Sarajevski purim u kontekstu klasičnog kefalet-sistema i jedinstvene predstavničke strukture jevrejske zajednice u Osmanskom Carstvu polovinom 19. stoljeća˝, u: Zbornik radova: Suživot Jevreja i muslimana u Bosni i Hercegovini, El-Kalem, Sarajevo, 77-103.

Kami, Haim (1966), ˝Jevreji u privredi Bosne i Hercegovine˝, Spomenica: 400 godina od dolaska Jevreja u Bosnu i Hercegovinu, Oslobođenje, Sarajevo, 55-71

Kamhi, David (2021), ˝Rav Moše Danon i Ruždi-paša – Sarajevski purim i Sarajevska megila˝, u: Zbornik radova Suživot Jevreja i muslimana u Bosni i Hercegovini, El-Kalem, Sarajevo

Kymlicka, Will (2003), Multikulturalno građanstvo, Naklada Jesenski i Turk, Zagreb

Kršić, Jovan (1952), ˝Cantigas sprescas Davida Kamhija˝, u: Članci i kritike, Svjetlost, Sarajevo, 237-242.

Levi, Moric (1969), Sefardi u Bosni, Savez jevrejskih opština Jugoslavije, Beograd

Memija, Minka (1992), Bosanski vjesnici: počeci štampe u Bosni i Hercegovini, El-Kalem, Sarajevo

Nezirović, Muhamed (1992), Jevrejsko-španska književnost, Institut za književnost – Svjetlost, Sarajevo

Paternai Andrić, Kristina (2019), Pripovijedanje, identitet, invaliditet, Meandar Media, Zagreb.

Papo, Eliezer (2001), Sarajevska megila: skica za portret jednog svijeta u trinaest poteza, Centar za stvaralaštvo mladih, Beograd

Petrović, Ankica (1984), ˝Kulturološki prikaz obrednih sefardski napjeva u Bosni˝, Sveske Instituta za proučavanje nacionalnih odnosa, Sarajevo, 111-117.

Samokovlija, Isak (1926), ˝Sarajevska megila˝, Jevrejski život, br. 25 (od 22. 10. 1926.), u: Jevrejski almanah, 1955/56, str. 245-255.

Southgate, Beverley (2009), History Meets Fiction, Routhledge, London - New York

Spahić, Vedad (2016), Književnost i identitet: Književnost kao prostor izazova u reprezentaciji/konstrukciji bošnjačkog kulturnog identiteta, Lijepa riječ – BZK ˝Preporod˝, Tuzla

Spahić, Vedad (2018), ˝Anticipativna poetika tajnog spisa: O književnim vrednotama i novovjekovnoj etici Bašeskijina nekrologija˝, Društvene i humanističke studije, 1(4), 189-194.

Spahić, Vedad (2021), ˝Svjetonazorske osnove predodžbi o drugom u Ljetopisu Mula Mustafe Bašeskije˝, Post scriptum, X/10, 85-103.

Sućeska, Avdo (1966), ˝Položaj Jevreja u Bosni i Hercegovini za vrijeme Turaka˝, Spomenica: 400 godina od dolaska Jevreja u Bosnu i Hercegovinu, Oslobođenje, Sarajevo, 47-55.

Sušić, Derviš (1969), „Šta učini Don Daniel Rodriga“, Život, br. 8, 19-27.

Tadić, Jorjo (1966), ˝Doprinos Jevreja trgovini s dalmatinskim primorjem u XVI i XVII veku˝, u: Spomenica: 400 godina od dolaska Jevreja u Bosnu i Hercegovinu, Oslobođenje, Sarajevo, 33-47.

White, Hayden (1989), ˝Vrijednost pripovjednosti u predstavljanju zbilje˝, Rival, br. 1-2, 130-143.

Zgodić, Esad (1998), Bošnjačko iskustvo politike, Euromedija, Sarajevo




DOI: https://doi.org/10.51558/2490-3647.2022.7.4.27

Refbacks

  • There are currently no refbacks.


ISSN: 2490-3604 (print) ● ISSN: 2490-3647 (online)

Društvene i humanističke studije - DHS is under the Creative Commons licence.